Psychosomatische fysiotherapie
Psychosomatische klachten kenmerken zich door een grote invloed van psychosociale factoren op het ontstaan en verloop van deze klachten.
Een voorbeeld zijn Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) die veel in de praktijk voor voorkomen.
Bij huisartsen betreft dit 20-50% van de consulten (bron : NIVEL 2004, tweede nationale studie). In de eerste lijn fysiotherapie is er bij 32 % van de cliënten sprake van somatisatie en bij 30 % van distress (van de Horst, 2007).
Cijfers die het belang benadrukken van een biopsychosociale benadering. Anamnestisch is dit uitgewerkt in het SCEGS model waarin zowel somatiek, cognitie, emotie, gedrag en sociale omstandigheden uitgevraagd worden. Deze methodiek wordt inmiddels door artsen veelvuldig gehanteerd en wordt ook binnen de psychosomatische fysiotherapie ingezet.
Het doel daarbij is de complexiteit van de relatie tussen bewegend functioneren en psychisch functioneren transparant te maken en hierop te interveniëren. Daarbij wordt rekening gehouden met de persoonlijke en omgevingsfactoren van de cliënt. Hiermee onderscheidt de psychosomatische fysiotherapie zich van de algemene fysiotherapie.
Er worden verschillende niveaus van complexiteit onderscheiden waarbij met name de matig- en zwaar complexe niveaus het domein vormen van de psychosomatische fysiotherapie (BCP 2009, Mulders e.a.). Deze niveaus kenmerken zich door hardnekkige disfunctionele ziekte opvattingen en gedragingen die eenvoudige voorlichting niet corrigeert.
Daarbij spelen ongunstige persoonskenmerken een rol en is er sprake van onvoldoende zelfregulatie die vaak bemoeilijkt wordt door levensproblematiek. In zwaardere gevallen is er sprake van psychopathologie in de zin van stemmings - of angststoornissen, somatoforme stoornissen en/of persoonlijkheidsstoornissen.
De psychosomatisch fysiotherapeut beschikt over voldoende psychologische competenties en attitude om een adequate zorgrelatie op te bouwen. Het beantwoorden van de hulpvraag en realiseren van de behandeldoelen worden bereikt door inzet van gedragsmatige interventies, psycho educatie, adem- en relaxatiemethodieken, specifieke gespreksvaardigheden en methodieken gericht op lichaamsbewustwording en bewegingsexpressie.
Bij het realiseren van de doelstellingen staat het verbeteren van zelfregulatie centraal. Beter kunnen ontspannen, meer bewegen, bijstellen van disfunctionele gedachten en het beter herkennen en respecteren van grenzen , zijn hier voorbeelden van. Bij zwaar complexe problematiek staat een multiprofessionele aanpak voorop waarbij de psychosomatisch fysiotherapeut zijn rol afstemt op de overige professionals.
Psychosomatische fysiotherapie is een erkende en geregistreerde specialisatie die verkregen wordt na een 3 jarige post HBO opleiding op master niveau (MSc). De therapie wordt door zorgverzekeraars vergoed conform de polisvoorwaarden voor fysiotherapie.
